- Start
- /
- Overzomerende Grauwe Gans
- /
- Grauwe Gans
GRAUWE GANS
Anser anser
De grauwe gans (Anser anser) is van oorsprong een wilde gans die in Nederland in toenemende mate voorkomt. Ooit vooral een doortrekker en wintergast, maar inmiddels ook een talrijke broedvogel in grote delen van het land. In Nederland profiteert de soort van het gevarieerde landschap met veel natte natuurgebieden. Ook in de provincie Drenthe is de grauwe gans inmiddels een bekende verschijning, met name in waterrijke gebieden en agrarisch landschap.
Volgens de indeling van de IUCN in 2015 valt de grauwe gans in de categorie ‘Least Concern’ (niet bedreigd). Dit betekent dat de soort, mede dankzij het uitgestrekte verspreidingsgebied en de positieve populatietrend, niet in gevaar is. In Nederland wordt de grauwe gans beschouwd als een talrijke broedvogel, maar ook als doortrekker en wintergast komt de soort hier in grote aantallen voor.
De staat van instandhouding van de grauwe gans als broedvogel in Nederland wordt als gunstig beoordeeld (bron: Sovon). Dit geldt eveneens voor de provincie Drenthe. Daar is de populatie van zowel broedvogels als niet-broedvogels de afgelopen twaalf jaar zelfs met meer dan 5% per jaar toegenomen — wat heeft geleid tot een verdubbeling in vijftien jaar tijd (bron: Sovon).
Hoewel de soort in Drenthe floreert, is de grauwe gans geen aangewezen soort voor Natura 2000-gebieden in deze provincie (bron: Natura 2000).
Aantallen en spreiding in Drenthe
overzomerende grauwe ganzen
In de eerste helft van de twintigste eeuw verdween de overzomerende grauwe gans in Nederland vrijwel volledig. De combinatie van grootschalige ontginning van moerassen, intensivering van landbouw en gerichte bejaging zorgde ervoor dat de soort uit grote delen van het land verdween. Pas in de jaren zeventig begon het tij te keren. Door gerichte herintroducties en uitzetpogingen ontstonden rond 1970 weer broedpopulaties in Friesland en het Deltagebied. Kort daarna volgde een natuurlijke vestiging in de jonge polders van Flevoland.
Wat volgde, was een periode van spectaculaire uitbreiding. De grauwe gans wist vrijwel alle geschikte leefgebieden in Nederland te koloniseren, met uitzondering van de meest droge of dichtbeboste regio’s. De groei van de broedpopulatie was indrukwekkend: van ongeveer 150 broedparen in 1977 naar bijna 9.000 in het jaar 2000, en sindsdien is het aantal alleen maar verder toegenomen tot vele duizenden paren verspreid over het land.
In Drenthe maakt de grauwe gans inmiddels ook een stevige opmars. De provincie biedt met haar afwisseling van natte natuurgebieden, beekdalen en agrarische landschappen uitstekende broedgelegenheid. De monitoring van de overzomerende ganzen in Drenthe gebeurt nauwgezet. Sovon Vogelonderzoek Nederland telt de populaties in 14 representatieve steekproefgebieden. Daarnaast verrichten de Wildbeheereenheden (WBE’s) tellingen in het volledige werkgebied van de Faunabeheereenheid (FBE) Drenthe. Beide tellingen worden jaarlijks in juli uitgevoerd, zodat er een goed beeld ontstaat van de ontwikkelingen in de provincie.
Dankzij deze intensieve monitoring is duidelijk geworden dat de Drentse populatie van de grauwe gans, net als elders in Nederland, in de afgelopen decennia aanzienlijk is gegroeid.
Aantallen tellingen en spreiding door de WBE (zomertelling)
Vlakdekkende tellingen door alle WBE’s in Drenthe in het hele werkgebied van de FBE Drenthe.
bron: FRS
Aantallen en spreiding per wbe per jaar
Deze gegevens zijn onderdeel van de juli-telling uitgevoerd door de wildbeheereenheden. Eventuele fouten of onjuistheden voorbehouden.
| WBE naam | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| De Drie Marken | 36 | 215 | 0 | 568 | 208 | 0 | 652 | 119 |
| Mars en Westerstroom | 56 | 379 | 292 | 584 | 358 | 94 | 532 | 420 |
| Dwingelerveld | 3007 | 668 | 679 | 1272 | 1790 | 1.047 | 1.105 | 1.549 |
| Kerspel Dalen | 332 | 203 | 320 | 494 | 696 | 496 | 837 | 767 |
| Het Groote Veld | 346 | 46 | 15 | 275 | 237 | 229 | 235 | 1380 |
| De Grensstreek | 1397 | 1651 | 1310 | 367 | 1701 | 491 | 316 | 261 |
| De Wieken | 60 | 67 | 79 | 103 | 109 | 36 | 81 | 239 |
| Scholtensveld | 57 | 243 | 172 | 116 | 142 | 123 | 95 | 78 |
| Vledder eo | 65 | 0 | 91 | 62 | 907 | 469 | 84 | 486 |
| Diever en Smilde | 120 | 0 | 20 | 23 | 171 | 160 | 171 | 0 |
| De Dalgronden | 25 | 280 | 35 | 118 | 1500 | 343 | 527 | 1.061 |
| De Lebbestaok | 89 | 100 | 88 | 95 | 48 | 0 | 174 | 531 |
| Van Echtensmorgenland | 130 | 184 | 54 | 162 | 308 | 368 | 162 | 171 |
| Koekange Ruinerwold | 733 | 857 | 6 | 726 | 1822 | 435 | 1.149 | 1.290 |
| Diana | 996 | 1354 | 136 | 1273 | 1896 | 6 | 487 | 353 |
| Havelte | 245 | 243 | 307 | 783 | 310 | 188 | 171 | 544 |
| Bargerveld | 726 | 414 | 597 | 1453 | 1474 | 2.124 | 2.150 | 1.705 |
| Artemis | 110 | 375 | 257 | 374 | 375 | 1.160 | 423 | 1.256 |
| Noordenveld | 1177 | 2530 | 561 | 507 | 498 | 932 | 851 | 961 |
| Drents Diep en Aa | 219 | 842 | 1012 | 1247 | 1884 | 2.324 | 2.184 | 4.385 |
| Hondsrugveld | 755 | 784 | 88 | 54 | 171 | 235 | 892 | 1.332 |
| Totaal | 10681 | 11435 | 6119 | 10656 | 16605 | 11260 | 13278 | 18888 |
belang in Drenthe
schade veroorzaakt door de grauwe gans
De getaxeerde schade in Drenthe door de grauwe gans is per jaar per WBE weergegeven (bron: BIJ12).
schade per wbe per jaar
Er kan gesorteerd worden op alle kolommen.
| WBE Naam | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 |
|---|---|---|---|---|---|
| De Drie Marken | |||||
| Mars en Westerstroom | |||||
| Dwingelerveld | 4338 | 3099 | 8432 | 20241 | |
| Kerspel Dalen | 1425 | 1348 | 17856 | ||
| Het Groote Veld | |||||
| De Grensstreek | |||||
| De Wieken | |||||
| Scholtensveld | 253 | 7888 | |||
| Vledder eo | |||||
| Diever en Smilde | |||||
| De Dalgronden | 1947 | ||||
| De Lebbestaok | |||||
| Van Echtensmorgenland | |||||
| Koekange Ruinerwold | 7899 | 9663 | 7291 | 6525 | 13035 |
| Diana | 535 | 8952 | 5497 | ||
| Havelte | |||||
| Bargerveld | 1250 | 7199 | 6346 | ||
| Artemis | |||||
| Noordenveld | 3870 | 2191 | 12532 | 15188 | 19400 |
| Drents Diep en Aa | 8293 | 1904 | 4852 | ||
| Hondsrugveld | |||||
| Totaal | 11769 | 17617 | 34601 | 56088 | 89174 |
Schade per gewas
Bron: BIJ12
Schade totaal en per gewas
Er kan gesorteerd worden op alle kolommen.
| WBE nr. | WBE Naam | 2022 | Grasland | Graan | Overig | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 36 | De Drie Marken | |||||
| 51 | Mars en Westerstroom | |||||
| 63 | Dwingelerveld | 20241 | 20241 | |||
| 91 | Kerspel Dalen | 17856 | 17856 | |||
| 99 | Het Groote Veld | |||||
| 154 | De Grensstreek | |||||
| 164 | De Wieken | |||||
| 185 | Scholtensveld | |||||
| 200 | Vledder eo | |||||
| 203 | Diever en Smilde | |||||
| 231 | De Dalgronden | 1947 | 1947 | |||
| 237 | De Lebbestaok | |||||
| 251 | Van Echtensmorgenland | |||||
| 336 | Koekange Ruinerwold | 13035 | 13035 | |||
| 343 | Diana | 5497 | 2275 | 3222 | ||
| 350 | Havelte | |||||
| 427 | Bargerveld | 6346 | 5192 | 1155 | ||
| 434 | Artemis | |||||
| 439 | Noordenveld | 19400 | 19400 | |||
| 442 | Drents Diep en Aa | 4852 | 4852 | |||
| 443 | Hondsrugveld | |||||
| Totaal | 89174 | 77659 | 7139 | 4377 |
beheer in Drenthe
afschot overzomerende grauwe gans
| WBE nr. | WBE naam | 2022 |
|---|---|---|
| 36 | De Drie Marken | |
| 51 | Mars en Westerstroom | |
| 63 | Dwingelerveld | 54 |
| 91 | Kerspel Dalen | 46 |
| 99 | Het Groote Veld | |
| 154 | De Grensstreek | |
| 164 | De Wieken | |
| 185 | Scholtensveld | |
| 200 | Vledder eo | |
| 203 | Diever en Smilde | |
| 231 | De Dalgronden | |
| 237 | De Lebbestaok | |
| 251 | Van Echtensmorgenland | |
| 336 | Koekange Ruinerwold | |
| 343 | Diana | |
| 350 | Havelte | |
| 427 | Bargerveld | |
| 434 | Artemis | |
| 439 | Noordenveld | 26 |
| 442 | Drents Diep en Aa | 24 |
| 443 | Hondsrugveld | |
| Totaal | 150 |